Hierarchia funkcjonalna miast

Na szczycie hierarchii funkcjonalnej miast w Polsce znajduje się Warszawa – ośrodek I rzędu, stanowiący jedyną ogólnokrajową metropolię. Mimo znacznego dystansu w poziomie rozwoju między stolicą a miastami II rzędu te ostatnie zasługują na miano metropolii ponadregionalnych. W Polsce jest ich siedem (nie licząc Warszawy): krakowska, wrocławska, poznańska, trójmiejska, łódzka, szczecińska i katowicka (GZM+). Analiza obszarów metropolitalnych uwypukliła słabość funkcji metropolitalnych Szczecina, podkreślając rangę tych funkcji w konurbacji katowickiej i trójmiejskiej.

Rząd III hierarchii osadniczej obejmuje aglomeracje o znaczeniu regionalnym, w tym wszystkie pozostałe ośrodki wojewódzkie oraz pięć innych dużych aglomeracji (Bielsko-Biała, Częstochowa, Radom, Koszalin i aglomeracja rybnicka), które mimo braku statusu miasta wojewódzkiego odgrywają istotną rolę.

Rząd IV hierarchii tworzy 40 miast subregionalnych. Ten poziom wydaje się szczególnie istotny dla systemu osadniczego w Polsce, gdyż stanowi kluczowe ogniwo dla utrzymania policentrycznej sieci osadniczej kraju. Uzupełnieniem sieci są miasta posiadające usługi centralne o zasięgu ponadlokalnym (rząd V i VI) i lokalnym (VII rząd) posiadają jedynie podstawowy zestaw funkcji centralnych, niekiedy nie różniący się zasadniczo od innych siedzib gmin nieposiadających praw miejskich.